علم دنیا2

نمازهای واجب  

 

نمازهای واجب شش است : اول نماز یومیه ، دوم نماز آیات ، سوم نماز میت ، چهارم نماز طواف واجب خانه کعبه ، پنجم نماز قضای پدر و مادر که بر پسر بزرگتر واجب است ، ششم نمازی که بواسطه اجاره و نذر و قسم و عهد واجب میشود . نمازهای واجب یومیه نمازهای واجب یومیه پنج است : ظهر و عصر ، هر کدام چهار رکعت ، مغرب سه رکعت ، عشا چهار رکعت ، صبح دو رکعت .

مسأله 728

در سفر باید نمازهای چهار رکعتی را با شرایطی که گفته میشود دو رکعت خواند.

وقت نماز

وقت نماز ظهر و عصر

مسأله 729

اگر چوب یا چیزی مانند آنرا ، راست در زمین هموار فرو برند صبح که خورشید بیرون میآید ، سایه آن بطرف مغرب میافتد و هر چه آفتاب بالا میآید این سایه کم می شود و در شهرهای ما در اول ظهر شرعی[1] به آخرین درجه کمی میرسد و ظهر که گذشت ، سایه آن به طرف مشرق بر میگردد و هر چه خورشید رو به مغرب میرود ، سایه زیادتر میشود بنابر این وقتی سایه به آخرین درجه کمی رسید و دو مرتبه رو به زیاد شدن گذاشته ، معلوم میشود ظهر شرعی شده است ولی در بعضی شهرها مثل مکه که گاهی موقع ظهر سایه به کلی از بین میرود ، بعد از آن که سایه دوباره پیدا شد ، معلوم میشود ظهر شده است .

مسأله 730

چوب یا چیز دیگری را که برای معین کردن ظهر به زمین فرو میبرند شاخص گویند.

مسأله 731

نماز ظهر و عصر هر کدام وقت مخصوص و مشترکی دارند : وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد ، و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است که به اندازه خواندن نماز عصر ، وقت به مغرب مانده باشد ، که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را عمدا نخواند ، نماز ظهر او قضا شده وباید نماز عصر را بخواند، ولی اگر سهوا نماز عصر را جلوتر بخواند نماز ظهر را در وقت اختصاصی عصر به نیت اداء بخواند و ما بین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر ، وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است ، واگر کسی در این وقت اشتباها نماز عصر را پیش از نماز ظهر بخواند و بعد از نماز ملتفت شود ، نمازش صحیح است .

مسأله 732

اگر پیش از خواندن نماز ظهر ، سهوا مشغول نماز عصر شود ، ودر بین نماز بفهمد اشتباه کرده است ، چنانچه در وقت مشترک باشد ، باید نیت را به نماز ظهر برگرداند یعنی نیت کند که آنچه تا حال خوانده‌ام و آنچه را مشغولم و آنچه بعد میخوانم همه نماز ظهر باشد و بعد از آن که نماز را تمام کرد ، نماز عصر را بخواند و اگر در وقت مخصوص به ظهر باشد ، باید نیت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام کند ، و بعد نماز عصر را بخواند و اگر تمام نماز عصر را در وقت اختصاصی ظهر بخواند و از وقت مشترک چیزی درک نکند بنابر احتیاط واجب نماز عصر را اعاده کند و بهتر آن است که هر دو نماز را دوباره بخواند .

مسأله 733

در روز جمعه انسان میتواند بجای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند ، ولی بهتر آن است که نماز جمعه بخواند و احتیاط مستحب آن است که اگر نماز جمعه خواند نماز ظهر را هم بخواند . و این احتیاط خیلی مطلوب است .

مسأله 734

احتیاط واجب آن است که نماز جمعه را از موقعی که عرفا اول ظهر می گویند تأخیر نیندازد واگر از اوائل ظهر تأخیر افتاد بجای نماز جمعه نماز ظهر بخواند .

وقت نماز مغرب و عشا

مسأله 735

مغرب موقعی است که سرخی طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا میشود ، از بین برود .

مسأله 736

نماز مغرب و عشا هر کدام وقت مخصوص و مشترکی دارند : وقت مخصوص نماز مغرب از اول مغرب است ، تا وقتی که از مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز بگذرد ، که اگر کسی مثلا مسافر باشد و تمام نماز عشا را سهوا در این وقت بخواند احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز مغرب نماز عشا را دوباره بخواند ، و وقت مخصوص نماز عشا موقعی است که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب مانده که اگر کسی تا این موقع نماز مغرب را عمدا نخواند باید اول نماز عشا و بعد از آن نماز مغرب را بخواند ولی اگر نماز عشا را سهوا جلوتر بخواند نماز مغرب را به قصد اداء در وقت اختصاصی عشا بخواند و بین وقت مخصوص نماز مغرب و وقت مخصوص نماز عشا وقت مشترک نماز مغرب و عشا است که اگر کسی در این وقت اشتباها نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند و بعد از نماز ملتفت شود ، نمازش صحیح است و باید نماز مغرب را بعد از آن بجا آورد .

مسأله 737

وقت مخصوص و مشترک که معنی آن در مسأله پیش گفته شد ، برای اشخاص فرق می کند ، مثلا اگر به اندازه خواندن دو رکعت نماز از اول ظهر بگذرد ، وقت مخصوص نماز ظهر کسی که مسافر است تمام شده و داخل وقت مشترک می شود ، وبرای کسی که مسافر نیست ، باید به اندازه خواندن چهار رکعت نماز بگذرد .

مسأله 738

اگر پیش از خواندن نماز مغرب ، سهوا مشغول نماز عشا شود و در بین نماز بفهمد که اشتباه کرده ، چنانچه تمام آنچه را خوانده یا مقداری از آن را ، در وقت مشترک خوانده و به رکوع رکعت چهارم نرفته است ، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام کند وبعد نماز عشا را بخواند ، و اگر به رکوع رکعت چهارم رفته باید نماز را تمام کند ، بعد نماز مغرب را بخواند . اما اگر تمام آنچه را خوانده ، در وقت مخصوص نماز مغرب خوانده باشد و پیش از رکوع رکعت چهارم یادش بیاید ، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند ونماز را تمام کند و بعد از آن عشا را بخواند ، ولی احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز عشا دوباره نماز مغرب و عشا را بخواند و این احتیاط خیلی خوب است و اگر به رکوع رکعت چهارم رفته نماز عشاء باطل میشود و باید نماز مغرب و سپس نماز عشاء را بخواند و احتیاط مستحب آن است که در رکعت چهارم نماز عشاء را تمام کند وبعد نماز مغرب و عشاء را بخواند .

مسأله 739

آخر وقت نماز عشا نصف شب است . و احتیاط واجب آن است که برای نماز مغرب و عشا و مانند اینها شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کرد ، و برای نماز شب و مانند آن می تواند تا اول آفتاب حساب نماید.[2]

مسأله 740

اگر از روی معصیت ، یا بواسطه عذری نماز مغرب یا نماز عشا را تا نصف شب نخواند ، بنابر احتیاط واجب ، باید تا قبل از اذان صبح ، بدون این که نیت ادا و قضا کند بجا آورد .

وقت نماز صبح

مسأله 741

نزدیک اذان صبح از طرف مشرق ، سفیده‌ای رو به بالا حرکت می کند که آن را فجر اول گویند . موقعی که آن سفیده پهن شد ، فجر دوم و اول وقت نماز صبح است . و آخر وقت نماز صبح موقعی است که آفتاب بیرون می آید .

احکام وقت نماز

مسأله 742

موقعی انسان میتواند مشغول نماز شود ، که یقین کند وقت داخل شده است ، یا دو مرد عادل بداخل شدن وقت خبر دهند .

مسأله 743

نابینا و کسی که در زندان است و مانند اینها بنابر احتیاط واجب باید تا یقین به داخل شدن وقت نکنند مشغول نماز نشوند ، ولی اگر انسان بواسطه ابر یا غبار و مانند اینها که برای همه مانع از یقین کردن است ، نتواند در اول وقت نماز ، به داخل شدن وقت یقین کند ، چنانچه گمان داشته باشد که وقت داخل شده ، میتواند مشغول نماز شود .

مسأله 744

اگر دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند ، یا انسان یقین کند که وقت نماز شده و مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت داخل نشده ، نماز او باطل است . و همچنین است اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را پیش از وقت خوانده ولی اگر در بین نماز بفهمد وقت داخل شده ، یا بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده ، نماز او صحیح است .

مسأله 745

اگر انسان ملتفت نباشد که باید با یقین به داخل شدن وقت مشغول نماز شود ، چنانچه بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را در وقت خوانده ، نماز او صحیح است ، واگر بفهمد تمام نماز را پیش از وقت خوانده یا بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده است ، نمازش باطل است .

مسأله 746

اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه ، نماز او باطل است ، ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده ، وشک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه نمازش صحیح است . ولی اگر بداند جزئی از نماز در خارج وقت بوده نماز او باطل است .

مسأله 747

اگر وقت نماز به قدری تنگ است که بواسطه بجا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز مقداری از آن بعد از وقت خوانده میشود ، باید آن مستحب را بجا نیاورد . مثلا اگر بواسطه خواندن قنوت ، مقداری از نماز بعد از وقت خوانده میشود ، باید قنوت نخواند . و اگر بخواند معصیت کرده ولی نماز او صحیح است .

مسأله 748

کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز را به نیت ادا بخواند ولی نباید عمدا نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد .

مسأله 749

کسی که مسافر نیست ، اگر تا مغرب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز ظهر و عصر هر دو را بخواند ، واگر کمتر وقت دارد باید فقط نماز عصر را بخواند وبعدا نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز مغرب و عشا را بخواند ، واگر کمتر وقت دارد ، باید فقط عشا را بخواند وبعدا باید نماز مغرب را بخواند وبه احتیاط واجب نیت ادا و قضا ننماید .

مسأله 750

کسیکه مسافر است اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز ظهر و عصر را بخواند ، و اگر کمتر وقت دارد ، باید فقط عصر را بخواند و بعدا نماز ظهر را قضا کند . و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز مغرب و عشا را بخواند ، واگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند و بعدا مغرب را بدون نیت ادا و قضا بجا آورد ، وچنانچه بعد از خواندن عشا ، معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نصف شب مانده است باید فورا نماز مغرب را به نیت ادا بجا آورد .

--------------------------------------------------------------------------------

[1] . ظهر شرعى در بعضى از مواقع سال چند دقیقه پیش از ساعت 12 ( به ساعت ظهر کوک ) و گاهى چند دقیقه بعد از ساعت 12 است .

[2] . بنابر این تقریبا یازده ساعت ویک ربع بعد از ظهر شرعى آخر وقت نماز مغرب و عشا است.

 

منبع شرکت نرم افزاری سافات